Shetlandsbussane - vestafjells.no

Shetlandsbussane "Hitra", "Hessa" og "Vigra" gjorde til saman 115 turar frå Scalloway på Shetland - og traffikerte på norskekysten mellom Hådyret ved Egersund til Måsøy i Nordland frå hausten 1943 og fram til krigen slutta.

Shetlandsgjengen var namnet på fiskarar og sjøfolk som frå sommaren 1940 - og på oppdrag frå britane (SOE og SIS), gjekk med agentar og utstyr frå Shetland til norskekysten. På tilbaketuren hadde dei som regel med seg flyktningar, eller folk som vart kalla til England av styresmaktene.

Sommaren 1942 kom Shetlandsgjengen under norsk leiing med navnet Norwegian Independent Naval Unit, og dei disponerte 14 fiskefartøy. I det lange løp var fiskeskøytene ueigna til denne farten, og i sesongen 1942-43 var det mange forlis og tap av menneskeliv.

Hausten 1943 vart difor fiskefartøya bytta ut med heilt moderne amerikanske ubåtjagarar. Då kom "Hitra" og "Hessa" og fekk Ingvald Eidsheim og Petter Salen som sjefar, medan Leif Larsen vart sjef for "Vigra", som kom i januar 1944.

Ubåtjagarane hadde ein marsjfart på 16 knop (20 knop over kortare strekninger), eit mannskap på 24, og var utstyrt med
mange moderne hjelpemiddel, m.a. kanon framme og bak, på kvar side bak brua, og i tillegg eit Colt maskingevær på kvar bruvenge.

"Hitra" gjekk den første turen frå Shetland til Skorpen ved Stad 17. november 1943, og "Hessa" til Sotra 13. desember 1943. "Vigra" gjekk sin første tur til Lånan i Lofoten 17. januar 1944.

Dei tre ubåtjagarane, Shetlandsbussane som dei vart kalla, gjorde til saman 115 turar fram til krigen slutta. "Hessa" gjorde 29 turar, "Vigra" 41 og "Hitra 45 turar. Dei traffikerte mellom Hådyret ved Egersund til Måsøy i Nordland.

14. mai 1945 gjekk ubåtjagarene sin siste tur frå Scalloway, Shetland. Dagen etter kom "Vigra" og "Hitra" til Bergen. "Hessa" kom til Ålesund same dagen.

Nedanfor er ei oversikt over turane til Hordaland og Sogn og Fjordane.

Sotra - 13.12.1944

Hovden i Nordfjord - 09.03.1944 - 16.03.1944 - 18.08.1944 - 18.09.1944 - 26.11.1944

Skorpen i Sognesjøen - 07.04.1944

Skorpen ved Stad - 11.04.1944 - 01.05.1944

Dombevåg i Solund - 16.04.1944 - 18.04.1944

Gangsøy i Nordfjord - 07.09.1944

Klufti i Fensfjorden - 01.10.1944

Follesvåg i Korsfjorden - 20.11.1944

Torkildsvåg på Bømlo - 12.02.1945 - 27.03.1945

Årøy i Fensfjorden - 21.02.1945 - 14.03.1945

Kjelnesvika i Nordfjord - 04.03.1945

Slottet i Sunnhordland - 08.03.1945

Nautøy på Bømlo - 05.04.1945

Storsund i Solund - 23.04.1945

Batalden i Sunnfjord - 24.03.1944 - 27.03.1944

Bømlo i Sunnhordland - 31.03.1944

Torkildsvåg på Bømlo - 12.04.1944 - 16.04.1944 - 06.01.1945

Stavenes i Sunnfjord - 18.08.1944

Gangsøy i Nordfjord - 07.09.1944

Drønen i Austevoll - 18.09.1944

Horgo i Austevoll - 21.09.1944 - 08.11.1944

Steinsøy i Nordhordland - 06.10.1944

Dombevåg i Solund - 14.10.1944

Sløvåg i Gulen - 21.10.1944 - 23.12.1944 - 18.01.1945

Terneskjær i Sunnhordland - 03.11.1944

Leirvåg i Nordhordland - 08.12.1944

Føllesvåg i Austevoll - 15.01.1945

Hernar i Øygarden - 24.01.1945

Kjelnesvika i Nordfjord - 01.02.1945

Røytingen i Gulen - 12.02.1945

Årøy i Austrheim - 21.02.1945 - 14.03.1945

Kvalosen i Øygarden - 24.03.1945

Nautøy i Sunnhordland - 05.04.1945

Storsund i Solund - 14.04.1945 - 04.05.1945

Stadlandet - 24.04.1945

Stavenes i Sunnfjord - 22.08.1944 - 14.03.1945

Gåsvær i Solund - 21.11.1944

Mjømna i Gulen - 15.10.1944

Klufti i Fensfjorden - 05.02.1945

Staksvåg i Øygarden - 06.12.1944

Kvalosen i Øygarden - 14.04.1945

Langøy på Sotra - 21.02.1945 - 10.03.1945 - 04.05.1945 - 09.05.1945

Bergen - 14.05.1945

Drønen i Austevoll - 26.02.1944

Føllesvåg i Austevoll - 11.10.1944 - 23.12.1944

Torkildsvåg på Bømlo - 08.11.1944 - 06.01.1945

Melingsvåg på Bømlo - 23.02.1944 - 17.08.1944

Slottet i Sunnhordland - 25.04.1945